Biodynamische wijnbouw in Piemonte - Een bezoek aan Azienda Agricola Rivetto

Een bezoek aan Azienda Agricola Rivetto

Tijdens een diner in het kasteel Castello di Grinzane Cavour maakten wij voor het eerst kennis met Rivetto. We dronken daar namelijk een mooie Barolo van dit huis. De wijnmaker reageerde direct op mijn Instagram-story. Of we zin hadden om langs te komen? Daar zeggen wij natuurlijk geen nee tegen! Twee dagen later reden we door de glooiende heuvels van Serralunga d’Alba en bezochten we dit wijnhuis. Azienda Agricola Rivetto wordt geleid door de gepassioneerde Enrico Rivetto en is veel meer dan alleen een wijnmakerij. In deze blog vertel ik je meer over dit interessante bezoek.

De overgang naar biologisch en biodynamisch

Sinds 2009 heeft Enrico Rivetto besloten om volledig biologisch te werken, een keuze die voortkwam uit zijn liefde voor de natuur en zijn overtuiging dat een gezonde bodem de basis is voor kwalitatieve wijnen. Maar hij ging verder: stap voor stap is hij overgestapt op biodynamische wijnbouw. Biodynamische wijnbouw verbindt natuur en kosmos, waarbij boeren rekening houden met maan- en sterstanden. Met speciale preparaten versterken ze de bodem en herstellen ze de balans. Biodynamische wijnen herken je aan het Demeter-logo.

Volgens Enrico kan een landbouworganisme niet bestaan zonder dieren. Op het land van Rivetto zie je dan ook drie ezels (Filippa, Giulia en Lella) die vrij rondlopen tussen de wijngaarden en moestuinen. Hun aanwezigheid is essentieel: ze eten wilde kruiden, hun hoeven woelen de aarde om, en hun mest wordt gebruikt voor organische compost. Het hele systeem werkt in harmonie, waarbij zelfs de bijen een belangrijke rol spelen. De bijen verzamelen pollen en nectar en bevorderen de uitwisseling van micro-organismen tussen kruiden en wijnstokken, waaronder gisten die zorgen voor complexere fermentaties in de wijnkelder.

De wijngaarden en andere gewassen

Terug naar natuurlijke diversiteit

Op het landgoed van Agricola Rivetto, met in totaal 34 hectare, wordt slechts 15 hectare gebruikt voor wijngaarden. De overige grond bestaat uit eeuwenoude bossen, boomgaarden, moestuinen en akkers waar granen worden verbouwd. Deze “terug naar de natuur”-benadering betekent dat monocultuur geen plaats heeft in Lirano (de naam van het landgoed). De wijngaarden worden afgewisseld met hoge bomen, geneeskrachtige kruiden en graanvelden.

Tijdens de rondleiding kregen we een uniek kijkje in de wijngaarden. Tussen de rijen Nebbiolo (de druif die wordt gebruikt voor Barolo) groeien lavendel, bloemen en kruiden. Daarnaast bezochten we een kleine grot, waar Enrico ons de verschillende bodemsoorten liet zien waarop de druiven groeien. 

In de grot bekeken we de bodemsoorten en kregen we een stukje geschiedenis mee

De wijngaarden en wijnkelders

We vervolgden de route naar de wijnkelders. Vanaf daar is er een prachtig uitzicht over het dorp Serralunga d’Alba. Enrico gaf uitleg over de houten vaten die worden gebruikt voor het rijpen van de wijnen. Hij kiest bewust voor neutraal hout uit landen zoals Hongarije, Oostenrijk en Zwitserland, omdat dit minder smaak afgeeft dan Frans of Amerikaans eikenhout. Daarnaast gebruikt hij oude Franse vaten, die inmiddels geen smaak meer afgeven, maar wel de wijnen op een zachte manier laten rijpen. Ook zagen we grote amfora’s waarin sommige wijnen fermenteren en rijpen.

Het uitzicht over Serralunga d'Alba vanaf Agricola Rivetto

Een hart voor de community

Enrico Rivetto kijkt verder dan alleen wijn maken. Hij heeft een non-profitorganisatie opgericht genaamd Lirano Association, waarmee hij zich inzet voor de gemeenschap. Op het landgoed heeft hij een basisschool opgezet waar zo’n 24 kinderen les krijgen van vier leraren. Het onderwijs richt zich sterk op natuurbeleving, waarbij kinderen leren door in contact te zijn met hun omgeving. Een mooi initiatief is dat de kinderen elk jaar een flesetiket ontwerpen, waarvan de verkoop de school helpt financieren. Zo verbindt Enrico zijn passie voor wijn met zijn liefde voor de natuur én de volgende generatie.

Deze etiketten zijn door de kids ontworpen

Wijnproeverij

Daarna was het natuurlijk tijd om de wijnen te proeven. We genoten van de volgende selectie:

• Kaskal: Een mousserende wijn die 60 maanden rijpt op de lie. Het is een brut nature (de droogste mousserende wijn, met 0-3 gram suiker per liter) met aroma’s van toast, peer en citroen.
• Barbera d’Alba DOC Zio Nando 2020: Een wijn met aroma’s van zwart fruit zoals bramen en bessen, aangevuld met tonen van kruiden en zoete specerijen.
• Barbera d’Alba DOC Loirano Soprano 2017: Gemaakt van druiven die groeien op kalk- en kleigronden. Deze wijn heeft gerijpt op Franse eikenhouten vaten. Je proeft zwart fruit, anijs, cederhout en een hartige toets, met zijdezachte tannines.
• Langhe Nebbiolo DOC 2021: Gemaakt van 97% Nebbiolo en 3% Barbera, afkomstig uit wijngaarden vlakbij Barolo. Deze wijn heeft 6 maanden gerijpt op eikenhouten vaten en is frisser en fruitiger van smaak, met meer rood fruit dan zwart fruit, tonen van ceder, aardse nuances en drogende tannines.
• Nebbiolo d’Alba Vigna Lirano DOC 2021: Een van mijn favorieten en echt verrassend. Deze wijn is gemaakt van druiven uit wijngaarden naast Barolo en fermenteert en rijpt in amfora’s (grote terracotta potten). De neus is fruitig met veel rood fruit, en bij het proeven ontdek je meer structuur, diepgang en aroma’s van bloemen, gedroogde kruiden en leer.
• Barbaresco Nervo 2020: Gemaakt van 100% Nebbiolo en 12 maanden gerijpt in Slavonisch, Hongaars en Zwitsers eikenhout. Aroma’s van rood fruit, leer, gedroogde kruiden en zoete specerijen komen naar voren. Deze wijn is nog jong en zal met flesrijping nog mooier worden.
• Barolo Serralunga d’Alba DOCG 2019: Deze wijn dronken we al bij het diner in het kasteel en was mijn persoonlijke favoriet. Een prachtige wijn met aroma’s van pruimen, kersen, peper, rood fruit, cederhout, aardse tonen en leer. De 2019 is al op dronk, maar kan nog verder rijpen. Ik nam twee flessen mee naar huis, maar die zijn inmiddels helaas al op. 🙂
• Barolo Leon Riserva DOCG 2017: Na 5 jaar rijpen mag een Barolo ‘Riserva’ genoemd worden. Voor deze wijn worden de beste druiven geselecteerd. Hij kan nog lang op de fles rijpen en biedt aroma’s van gestoofd fruit, kersen, rode bessen, paddenstoelen en tabak. Deze wijnen bereiken vaak hun piek na 15 tot 22 jaar rijping.
• Langhe Nascetta DOC 2021: Nascetta is een witte druif die bijna was uitgestorven, maar inmiddels weer in opkomst is. Deze wijn heeft aroma’s van anijs, abrikoos en tropisch fruit zoals ananas, met een vleugje gistaroma’s, ceder en vanille. 50% van de wijn wordt gefermenteerd zoals rode wijn (met schillen, zoals bij orange wine), en 50% volgens de klassieke vinificatie voor witte wijn. Door de schilfermentatie heeft de wijn ook lichte tannines.

Wijnproeverij bij Azienda Agricola Rivetto

Conclusie

Agricola Rivetto is geen standaard wijngaard. Het is een plek waar alles samenkomt: natuur, dieren, mensen en natuurlijk de wijn. Veel wijnmakers vertellen gepassioneerd over hun wijnen, maar dit ging verder dan dat. Deze interessante benadering was erg leerzaam en bovendien was het ontzettend gezellig om wijnen met Enrico te proeven. Zijn visie op biodiversiteit en zijn toewijding aan duurzame landbouw zijn duidelijk zichtbaar in alles wat hij doet. De wijnen van Rivetto vertellen een verhaal van pure liefde voor de natuur en geven je bij elke slok een stukje van Piemonte mee. Wij kijken enorm uit naar ons volgende bezoek!

Wil je deze wijnen ook proeven? Je kunt ze bestellen bij Heeren van de Wijn.

Dit vind je misschien ook leuk:

15x Tips voor een wijnreis naar Piemonte
Agricola Brandini: Een onvergetelijke wijnervaring in het hart van Piemonte