Prachtige dorpjes, kleurrijke huisjes—het is net een sprookje. We zijn in de Elzas!
De Elzas en wijn gaan al eeuwen samen. Tot de 17e eeuw stond de regio bekend om haar kwaliteitswijnen, maar daarna werd het een stuk lastiger. Tijdens de Dertigjarige Oorlog werd veel verwoest, en later kregen de wijnboeren te maken met ziektes zoals phylloxera en oorlogen die de wijngaarden deden krimpen.
In 1870 veranderde de situatie weer: de Elzas werd Duits, waardoor er een nieuwe afzetmarkt ontstond. Alleen jammer genoeg ging dat ten koste van de kwaliteit. De wijnen werden vooral gebruikt om Duitse wijnen meer body te geven en raakten hun eigen karakter een beetje kwijt. Na de Eerste Wereldoorlog werd de Elzas weer Frans, tijdens de Tweede Wereldoorlog opnieuw Duits, en daarna definitief Frans. Door deze geschiedenis zie je nog steeds veel Duitse invloeden terug in de regio.
Leuk weetje: de wijnroute van de Elzas is de oudste van Frankrijk!
Steile wijngaarden in Riquewihr
De Elzas heeft heerlijke zonnige zomers en nazomers, en er valt relatief weinig neerslag. Behalve als wij er op vakantie gaan, natuurlijk—wij hadden af en toe regen in juli en liepen soms zelfs in een trui, haha! Gelukkig beschermt het gebergte van de Vogezen de wijngaarden tegen kou en regen, waardoor de druiven extra lang kunnen rijpen. Vooral in oktober is het vaak nog warm en zonnig, ideaal voor de zoete Vendanges Tardives-wijnen.
In de Elzas staan de edele druivenrassen centraal: riesling, pinot gris, gewürztraminer en muscat. Daarnaast zijn pinot blanc en pinot noir (de enige blauwe druif in de Elzas) ook belangrijk. Verder kom je af en toe sylvaner, chasselas (gutadel) en auxerrois tegen. Chardonnay wordt hier bijna niet gebruikt, behalve voor crémant.
Veel mensen denken dat Elzasser wijn altijd zoet is, maar dat klopt niet helemaal. Sommige basiswijnen hebben een klein zoetje, maar er worden zeker ook droge wijnen gemaakt. Het was vroeger soms lastig om op het etiket te zien of een wijn droog of zoet was, maar vanaf oogstjaar 2021 is het verplicht om het suikergehalte te vermelden op de flessen met AOC Alsace of Vin d’Alsace. Wil je weten of een fles wijn droog of zoet is?
Je kan het op het etiket terug te vinden op 2 verschillende manieren:
Bron: Wijnacademie
Vind je de wijn toch zoet overkomen? Dat kan ook te maken hebben met de zuurgraad. Claire Schneider van Domaine Paul Schneider leerde ons dat een wijn met 6 g/l restsuiker alsnog droog genoemd mag worden. Als een wijn tot 8 g/l restsuiker heeft, en minder dan 2 g/l verschil in zuren heeft, dan valt hij onder droog.
Verder kan de wijn ook zoet overkomen door rijke, rijpe fruitsmaken zoals bijvoorbeeld abrikoos. Een wijn van de muscat-druif is trouwens ook erg aromatisch, met smaken van abrikozen en bloemen en komt daardoor al snel over als zoet.
Wij verbleven in een superleuk appartement in Riquewihr: Les Remparts de Riquewihr. Helemaal in Elzas-stijl, alsof je in een sprookje slaapt. En het uitzicht? Fantastisch! We werden wakker, openden de gordijnen en keken zo uit over de wijngaarden. Wij sliepen in 'The Fox & The Grapes', maar als je liever een balkon hebt, dan is 'The Little Wolf' een goede optie. Riquewihr is 's avonds wel rustig, dus als je meer levendigheid zoekt, kun je beter in Colmar verblijven.
Uitzicht vanaf ons appartement 'Les Remparts de Riquewihr'
In de zomer barst de Elzas van de wijnfestivals! Elke zondag kun je Grand Cru’s en andere mooie wijnen proeven. Check de agenda op Alsace Rocks! of kijk op deze sites voor meer festivals:
Wij bezochten een festival in Eguisheim, georganiseerd door Claire Schneider van Domaine Paul Schneider. Op het plein stonden lange biertafels, er waren wijnbarren met veel keuze (ook Grand Cru’s!), en natuurlijk heerlijke flammkuchen. Met een DJ erbij werd het een supergezellige avond. De volgende dag gingen we naar een ander festival in Wettolsheim met een groep wijnmakers en hun vrienden. En het mooie is: wijn drinken is hier niet duur. Een fles koop je al vanaf €11,- en een glas wijn kost soms maar €1,50.
Wijnfestival Eguisheim
Domaine Dopff – Hier kun je zo binnenlopen voor een proeverij, maar wij hadden een afspraak en kregen een uitgebreide rondleiding van Marlène, de vrouw van de eigenaar. Ze vertelde enthousiast over de geschiedenis en liet ons de verschillende bodemtypen zien. In de enorme wijnkelders proefden we uiteindelijk prachtige wijnen. Vooral de Crémant Wild Brut en de Solera waren top. Wil je een keer de dégorgement meemaken? Op maandag en donderdag kun je dit proces bekijken (wel even checken of deze dagen nog kloppen). Wil je meer weten over dit wijnhuis? Binnenkort volgt er een uitgebreide blog over ons bezoek.
Domaine Paul Schneider – In het pittoreske Eguisheim (dat naar verluidt de inspiratie was voor Belle en het Beest!) proefden we wijn bij dit kleine, charmante domein. Claire Schneider, dochter van, staat aan het roer en vertelde ons enthousiast over de wijnen. Je kunt hier gezellig aan een tafeltje zitten en verschillende wijnen proeven. Hier hangen ook de kunstwerken die je op de flessen afgebeeld ziet staan. De prijzen liggen tussen de €8,- en €28,- per fles.
Domaine Paul Schneider Eguisheim
Gustave Lorentz – Dit wijnhuis in Bergheim bestaat sinds 1836 en heeft ongeveer 45 hectare aan wijngaarden, waarvan 2 grand cru wijngaarden. Ze kopen ook druiven van andere boeren, maar uitsluitend uit Bergheim, omdat ze het terroir van dit dorp willen weerspiegelen. Er wordt biologisch gewerkt en alle druiven worden met de hand geplukt. De focus ligt op het maken van gastronomische wijnen. Je kunt hier zonder afspraak binnenlopen voor een proeverij. Wij hadden zelf een afspraak gemaakt met de eigenaar die ons een interessante rondleiding gaf.
Marcel Deiss –Voor een unieke ervaring moet je bij Marcel Deiss zijn. Jean-Michel Deiss, de drijvende kracht achter Domaine Marcel Deiss, is allesbehalve een doorsnee wijnmaker. Hij behoort tot de top van de Elzas, maar doet het graag nét even anders. In plaats van te focussen op één druivenras per wijngaard – zoals gebruikelijk – kiest hij voor 'complantation': verschillende druivenrassen door elkaar aanplanten. Voor Deiss staat de wijngaard centraal, niet de druif. Zijn wijnen weerspiegelen de unieke bodems en microklimaten van de Elzas. Hij werkt biodynamisch, met minimale ingrepen, zodat de natuur haar werk kan doen. De proeverij kost €50,- per persoon, maar je proeft dan wel wijnen van topniveau, waaronder cru’s van rond de €100,- per fles.
Wijnen proeven bij Marcel Deiss
Eten bij Bistrot Moderne – Dit restaurant hoort bij Domaine Dopff en is een heerlijke plek om na een proeverij te dineren.
Château du Haut-Koenigsbourg – Een indrukwekkend kasteel in Orschwiller met een prachtig uitzicht.
Château du Haut-Koenigsbourg
Kouglopf & Cie – In Riquewihr haalden we elke ochtend ons ontbijt bij deze bakkerij/patisserie. Ze hebben hier bijzondere dingen, zoals een pistache-croissant. Echt een aanrader!
Ribeauvillé – Dit vond ik het mooiste dorp om te bezoeken, met zijn kleurrijke huisjes. Hier aten we en borrelden we bij Bierstub Ville de Nancy. Even een fijne afwisseling na al die wijn! Ze hebben hier zelfs bier gemaakt met crémant.
Kleurrijke huisjes in Ribeauvillé
Colmar – Dit is een kleurrijke stad in de Elzas. Het is veel drukker en toeristischer dan de pittoreske (en rustige) dorpjes die ik eerder noemde. Als je wat meer reuring zoekt dan is Colmar een aanrader, maar wij vonden de kleine dorpjes leuker.
Met deze tips wordt jouw wijnreis naar de Elzas gegarandeerd een succes. Santé! 🥂
